Υπερτουρισμός: Από τη Βαρκελώνη στη Ρόδο – Μια σιωπηλή πίεση που μεγαλώνει

Σε όλη την Ευρώπη, ο υπερτουρισμός παύει να είναι μια αόριστη έννοια και γίνεται καθημερινό αδιέξοδο. Στην Ισπανία, οι κάτοικοι διαδηλώνουν με νεροπίστολα κατά της «τουριστικοποίησης» των πόλεών τους. Στη Βενετία, το ιστορικό της κέντρο απειλείται από τις ορδές ημερήσιων επισκεπτών. Στο Άμστερνταμ, μιλούν πλέον ανοιχτά για τουριστικό κορεσμό και σχεδιάζουν φόρους, περιορισμούς, ακόμη και απαγορεύσεις.

Δεν μιλάμε για “αντιτουρισμό”. Μιλάμε για ανθρώπους που ζουν σε μέρη που σταδιακά μετατρέπονται σε θεματικά πάρκα. Που δουλεύουν χωρίς ανάσα σε βιομηχανίες που δεν τους αφήνουν χώρο ούτε για να μείνουν, ούτε για να αναπνεύσουν.

Και η Ρόδος; Είναι άραγε μακριά αυτό το φαινόμενο;

Η απάντηση δεν έχει γραφτεί ακόμα. Αλλά τα σημάδια είναι εδώ – και δυναμώνουν.

Ρόδος: Τα πρώτα βαριά συμπτώματα μιας κοινωνίας σε τουριστική υπερφόρτωση

• Το νοσοκομείο υπολειτουργεί: ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό σε ένα νησί με υπερδιπλάσιο πληθυσμό το καλοκαίρι.
• Συχνά blackouts, με ένα δίκτυο που δεν μπορεί να αντέξει τη ζήτηση.
• Υδροδότηση με άνιση κατανομή: περιοχές με οριακή παροχή νερού, ενώ οι πισίνες γεμίζουν πρώτες.
• Καμία στέγη για εκπαιδευτικούς και εργαζόμενους, λόγω της έκρηξης στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
• Ανασφάλεια στους δρόμους, με τουρίστες χωρίς εμπειρία να οδηγούν γουρούνες σε επικίνδυνες συνθήκες.
• Ελλείψεις προσωπικού και κατάρτισης, με συνέπειες στην ποιότητα των υπηρεσιών.
• Περιβαλλοντική υποβάθμιση, ειδικά μετά τις πυρκαγιές, χωρίς επαναφορά ή ανασχεδιασμό.

Και στο κέντρο όλων; Ένα οικονομικό μοντέλο που δεν ωφελεί ούτε καν τους ίδιους τους επιχειρηματίες.

Το σύστημα all inclusive, το οποίο κυριαρχεί στα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, απορροφά τα χρήματα πριν καν φτάσουν στην τοπική οικονομία. Ο επισκέπτης καταναλώνει μέσα στο “φρούριο” του resort, χωρίς επαφή με τις μικρές επιχειρήσεις, τα καταστήματα, τα τοπικά προϊόντα, τον ίδιο τον τόπο.

Η ποιότητα των πελατών αλλάζει: λιγότερη σύνδεση με τον τόπο, λιγότερη διάθεση να επενδύσουν σε εμπειρίες – περισσότεροι αριθμοί, λιγότερη σχέση.

Και την ίδια στιγμή, τα ξενοδοχεία, για να κρατήσουν τις χαμηλές τιμές των tour operators, λειτουργούν με μεθόδους Μεσαίωνα: εξαντλητικά ωράρια, προσωπικό χωρίς δικαιώματα, χαμηλοί μισθοί, μηδενικά περιθώρια βελτίωσης.

Η ελεύθερη αγορά της Ρόδου ασφυκτιά. Οι μικρές επιχειρήσεις παλεύουν να επιβιώσουν μέσα σε μια τεχνητά φτηνή βιομηχανία, όπου το κέρδος είναι ελάχιστο και η φθορά διαρκής.

Ο υπερτουρισμός δεν είναι μακριά. Είναι εδώ, απλώς δεν τον ονομάζουμε.

Όσο η κοινωνία της Ρόδου παραμένει σιωπηλή, το φαινόμενο θα θεριεύει – μέχρι να μην μπορεί πια να αγνοηθεί. Και τότε ίσως είναι αργά, όχι για να τον περιορίσουμε, αλλά για να θυμηθούμε πώς ήταν το νησί πριν γίνει εργοστάσιο διακοπών χωρίς ζωή.