Βερίκοκο , καΪσι , Χρύσόμηλο οπως και να το πείς είναι το σύμβολο του Αφάντου.

Γλυκό βερίκοκο – ή όπως λέμε στα Αφάντου, Χρυσομήλο (Καΐσι για τους Ροδίτες). Με τον ερχομό της άνοιξης, όπως κάθε χρόνο, παρά την κλιματική αλλαγή, τα πρώτα φρούτα κάνουν την εμφάνισή τους, και πρώτα απ’ όλα το βερίκοκο. Πρώτα στα ράφια των μανάβικων και των σούπερ μάρκετ, και μετά , στη μνήμη.

Σε νοσταλγικές αναμνήσεις, τα ανοιξιάτικα απογεύματα του 70 και του 80 έβλεπες κάθε αφαντενή οικογένεια να ξεκινά για τα χωράφια με καλάθια και κοφίνια στρωμένα με λιγαριά, για να αφήσει αυτή τη χαρακτηριστική της μοσχοβολιά στους καρπούς. Τα παιδιά, με τη βοήθεια των γονιών ή άλλων παιδιών, σκαρφάλωναν στα κλαδιά, έμπαιναν βαθιά στο δέντρο και φρόντιζαν να μη μείνει ούτε ένα βερίκοκο πάνω.

Το βερίκοκο, αν και εξαιρετικά νόστιμο, δεν έχει πολλές μέρες ζωής: τα φυσικά του σάκχαρα το κάνουν ευάλωτο. Έτσι, μετά τη συγκομιδή, τα βερίκοκα γέμιζαν τις αυλές των σπιτιών, όπου οι γυναίκες της οικογένειας τα καθάριζαν και τα ξεκουκούτσιζαν με ευρηματικούς τρόπους. Οι φλούδες δεν πετιούνταν και ήταν οι πρώτες που έμπαιναν στην κατσαρόλα για γίνουν μαρμελάδα.

Η μυρωδιά του ζεστού, ζυμωτού ψωμιού από τον ξυλόφουρνο και της φρέσκιας μαρμελάδας έπνιγε τη γειτονιά. Τα παιδιά βουτούσαν το φρέσκο ψωμί στο μπολ και το συνόδευαν με ένα ποτήρι γάλα – στιγμή απερίγραπτης απόλαυσης.

Κάποιες νοικοκυρές δεν έχαναν την ευκαιρία να εντυπωσιάσουν και έφτιαχναν μια τεράστια πάστα φλόρα με τη μαρμελάδα τους, η οποία αποθηκευόταν και φυλασσόταν σε τάπερ. Οι επιδρομές των παιδιών –και κυρίως των μπαμπάδων– στο ντουλάπι της κουζίνας θύμιζαν τον Τομ Κρουζ στις «Επικίνδυνες Αποστολές».

Τα βερίκοκα, αφού έμεναν τον απαραίτητο χρόνο σε ασβεστόνερο ώστε να μην διαλύονται στο μαγείρεμα, κατέληγαν στην κατσαρόλα με ζάχαρη, λίγο νερό, χυμό λεμόνι και φυσικά ροδόσταμο για «το κάτι τι παραπάνω». Αν η ποικιλία ήταν του Παυλή, το εσωτερικό του κουκουτσιού συνόδευε το γλυκό: η τραγανότητά του και η γεύση τους θύμιζαν το αργότερα γνωστό μας λικέρ αμαρέτο.

Τα γλυκά συσκευάζονταν σε βάζα και, στα παραδοσιακά σπίτια του χωριού, έπαιρναν τη θέση τους στο ράφι πάνω απ’ τον σοφά. Περίμενοντας τη σειρά τους για να ανοίξουν σε γιορτές και Κυριακές, να γλυκάνουν τους επισκέπτες και τους δικούς μας ανθρώπους.