Ήταν στ’ αλήθεια τόσο χοντρός ο Βούδας όσο τον δείχνουν;

Όχι. Πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά πρόσωπα: ο «χοντρός Βούδας» είναι μια κινεζική λαϊκή παραλλαγή, ενώ ο Ινδός Βούδας ήταν ασκητής, που υπέβαλε τον εαυτό του σε εξαντλητικές νηστείες.

Πρώτα απ’ όλα, ο Βούδας ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Όλες οι ιστορικές πηγές συμφωνούν για την ύπαρξη του Σιντάρτα Γκαουτάμα, γνωστού ως «ο Βούδας» (στα σανσκριτικά σημαίνει «ο Αφυπνισμένος»), ο οποίος γεννήθηκε στα σύνορα Νεπάλ–Ινδίας τον 6ο αιώνα π.Χ., σε μια πλούσια και ευγενή οικογένεια του κλαν Σάκυα (γι’ αυτό αποκαλείται και Βούδας Σακυαμούνι).

Ασκητής, στοικός – όχι καλοφαγάς

Από μικρός, ο Σιντάρτα έδειχνε στοχαστικός και εσωστρεφής χαρακτήρας, ξένος προς το πολεμικό πνεύμα της οικογένειάς του. Στα 29 του εγκατέλειψε την πολυτέλεια του παλατιού για να αναζητήσει την αλήθεια μέσα από τις κακουχίες της ασκητικής ζωής.

Κατά την εξάχρονη σκληρή του προσπάθεια να φτάσει στη φώτιση, υπέβαλε το σώμα του σε εξαντλητικές νηστείες. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να είναι παχύς — και πράγματι σε πολλές ανατολικές απεικονίσεις παρουσιάζεται αδύνατος, ρωμαλέος και ευγενικός στην όψη.

Κι όμως, στη Δύση, η εικόνα που κυριαρχεί είναι αυτή του «χαμογελαστού χοντρού» Βούδα με τη μεγάλη κοιλιά.

Ο “χαρούμενος Βούδας” που δεν ήταν… Βούδας

Ο «χοντρός Βούδας», ή αλλιώς «χαρούμενος Βούδας» (Happy Buddha), είναι στην πραγματικότητα μια λαογραφική κινεζική φιγούρα, βασισμένη στον μοναχό Μπουτάι, που φαίνεται να έζησε τον 10ο αιώνα μ.Χ.

Ο Μπουτάι ήταν εκκεντρικός, καλοφαγάς και γενναιόδωρος – κουβαλούσε πάντα έναν σάκο γεμάτο φαγητά και γλυκά για τα παιδιά. Με την πάροδο του χρόνου θεωρήθηκε πως έφτασε κι εκείνος στη φώτιση, γι’ αυτό και του αποδόθηκε ο τίτλος του «Βούδα».

Η μεγάλη του κοιλιά, που πολλοί πιστοί τρίβουν για καλοτυχία, συμβολίζει τη χαρά, την αφθονία και τη γενναιοδωρία – αλλά δεν έχει καμία σχέση με τον Σιντάρτα Γκαουτάμα.

Όπως ο Ιησούς και ο Άγιος Βασίλης

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σχέση μεταξύ του αληθινού Βούδα και του «χαρούμενου Βούδα» θυμίζει αυτή ανάμεσα στον Ιησού Χριστό και τον Άγιο Βασίλη. Ο ένας είναι στωικός, αυτοπειθαρχημένος και προσηλωμένος στην πνευματική αναζήτηση· ο άλλος είναι λαϊκή καρικατούρα που μοσχοπουλιέται σε αγάλματα και μπρελόκ κούπες και κουκλάκια τα Χριστούγεννα.

Κι όμως, λόγω αυτής της πολιτισμικής παρεξήγησης, στη Δύση ο όρος «Βούδας» έγινε συνώνυμο του «παχουλού, καλόβολου σοφού» — κάτι που ο ίδιος ο Σιντάρτα πιθανότατα θα αντιμετώπιζε με ηρεμία, αλλά και ειρωνικό βλέμμα.