Ινδία και Πακιστάν στα πρόθυρα πολέμου: να γιατί αυτή η ιστορική αντιπαλότητα

Σήμερα τα σύνορα μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν είναι πυριτιδαποθήκη, αλλά η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο κρατών σιγοκαίει ήδη από την εποχή της αποχώρησης των Βρετανών και αφορά τη διεκδίκηση του Κασμίρ.

Η τελευταία κλιμάκωση ξεκίνησε στις 22 Απριλίου 2025 με μια βίαιη τρομοκρατική επίθεση στην Πάαλγκαμ, στο ινδικό Κασμίρ (περιοχή που χωρίστηκε ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο). Η ινδική κυβέρνηση, κατηγορώντας το Πακιστάν ότι παρέχει άσυλο στους τρομοκράτες, ανέστειλε τη Συνθήκη για τα Ύδατα του Ινδού ποταμού. Στη συνέχεια, το Νέο Δελχί βομβάρδισε εννέα τοποθεσίες στο πακιστανικό Κασμίρ και πλέον οι δύο χώρες –που διαθέτουν παρόμοιας ισχύος πυρηνικά οπλοστάσια– βρίσκονται ένα βήμα πριν τον πόλεμο.

Αλλά πώς φτάσαμε ως εδώ; Από πού πηγάζει αυτή η ιστορική έχθρα;

Ακραία ένταση

Η σοβαρότερη σύγκρουση σημειώθηκε το 1971. Εκείνη τη χρονιά, 10 εκατομμύρια κάτοικοι του Ανατολικού Πακιστάν κατέφυγαν στην Ινδία εξαιτίας ενός καταστροφικού λιμού. Η ινδική κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να ενισχύσει την εξέγερση των πληθυσμών της περιοχής ενάντια στην πακιστανική κυβέρνηση, γεγονός που οδήγησε σε έναν σύντομο αλλά βίαιο πόλεμο.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι ινδικές δυνάμεις επικράτησαν και η Ινδία προώθησε τη δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους του Μπανγκλαντές, διαχωρίζοντας ουσιαστικά τα ανατολικά εδάφη από το Πακιστάν. Μεταξύ 1998 και 1999 ξέσπασε άλλη μία σύγκρουση στην περιοχή, που διήρκεσε μερικές εβδομάδες. Το 2003 υπεγράφη εκεχειρία που εξακολουθεί να ισχύει (η συμφωνία ανανεώθηκε το 2021), αλλά οι εχθροπραξίες συνεχίζουν να ξεσπούν περιοδικά.

Σήμερα: Πόλεμος με διεθνείς προεκτάσεις

Έκτοτε δεν υπήρξαν τόσο βίαιες συγκρούσεις, αλλά σήμερα τα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν έχουν ξαναγίνει εκρηκτικά. Και αυτό τη στιγμή που και οι δύο χώρες διαθέτουν μεταξύ 140 και 150 πυρηνικές κεφαλές η καθεμία. Δεν μιλάμε πλέον για τοπικές δυνάμεις. Μιλάμε για δύο από τις ισχυρότερες στρατιωτικές μηχανές παγκοσμίως: η Ινδία κατατάσσεται 4η σε στρατιωτική ισχύ παγκοσμίως, ενώ το Πακιστάν βρίσκεται στη 12η θέση.

Το Πακιστάν, μάλιστα, αναπτύσσει έντονα τον υποβρύχιο στόλο του – ήδη διαθέτει οκτώ υποβρύχια και έχει υπογράψει συμφωνία με την Κίνα για την προμήθεια άλλων οκτώ προηγμένων σκαφών έως το 2028. Οι εξοπλιστικές δυνατότητες και των δύο χωρών τις κατατάσσουν αμέσως μετά τις ΗΠΑ, Ρωσία και Βρετανία όσον αφορά την επιχειρησιακή προβολή ισχύος.

Ένας πόλεμος μεταξύ τους δεν θα ήταν απλώς μια διμερής σύρραξη. Θα λειτουργούσε σαν κυκλώνας: δεν γνωρίζουμε ποιον θα παρασύρει, ποια συμφέροντα θα εξυπηρετήσει, και πού θα καταλήξει. Θα μπορούσε να προκαλέσει κλιμάκωση σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, ή να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα για ευρύτερη παγκόσμια αποσταθεροποίηση – ειδικά σε μια εποχή γεμάτη εύφλεκτες συμμαχίες και σκιώδεις συγκρούσεις.